بیمه محصولات کشاورزی به عنوان یکی از راهکارهای نوین برای مقابله با خطرات فعالیتهای کشاورزی و در نتیجه کاهش نوسانات درآمدی کشاورزان مورد توجه و تاکید قرار گرفته است.در ایران پس از تصویب قانون بیمه محصولات کشاورزی در سال ۱۳۶۳، صندوق بیمه محصولات کشاورزی با هدف بیمه انواع محصولات کشاورزی و دامی، به عنوان وسیلهای برای دستیابی به هدفها و سیاستهای بخش کشاورزی، در بانک کشاورزی تشکیل و آغاز به فعالیت کرده است.بیمه یکی از پشتوانههای افراد جامعه است که در صورت بروز حوادث و خطرها نقش مهمی در جبران بخشی از خسارات وارده خواهد داشت در عرصه کشاورزی نیز مدتهاست که با فعالیت صندوق بیمه محصولات کشاورزی، طرح بیمه محصولات کشاورزی و دامی در این بخش به اجرا درآمده و در حالیکه با توجه به خشکسالیهای مکرر و وقوع بلایای طبیعی غیرمترقبه در کشور ما انجام حمایتهای بیمهای در بخش کشاورزی میتواند در کاهش مشکلات تولید و برداشت محصول نقش مؤثری داشته باشد اما همچنان استقبال از بیمه از سوی فعالان بخش کشاورزی آن گونه که باید نیست که یکی از مهمترین دلایل این عدم استقبال، نارضایتی آنان از عملکرد صندوق بیمه عنوان میشود.در واقع باید به این نکته اشاره کرد که با وجود آنکه بیمه یکی از سیاستهای مهم حمایتی در بخش کشاورزی است اما متاسفانه صندوق بیمه محصولات کشاورزی در طی سالیان اخیر چندان نتوانسته است به نیاز کشاورزان برای پرداخت غرامت درهنگام وقوع حوادث و بلایای طبیعی پاسخ مناسب دهد که این عدم حمایت نتیجهای به جز دلسردی و کاهش عملکرد در بخش کشاورزی به دنبال نخواهد داشت.از سوی دیگر ناآشنایی کشاورزان و دامداران با نحوه فعالیت و حمایتهای بیمهای این صندوق را نیز میتوان عنوان یکی دیگر از دلایل مهم عدم استقبال از آن دانست.انتقاد فعالان بخش کشاورزی از عملکرد صندوق بیمه محصولات کشاورزی بر این اساس است که استقبال از بیمه از سوی فعالان بخش کشاورزی آنگونه که باید نیست و یکی از مهمترین دلایل این عدم استقبال، نارضایتی از عملکرد صندوق بیمه عنوان میشود.بیمه محصولات کشاورزی خدمات جهادکشاورزی را کم رنگ کرده استرئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجانشرقی معتقد است: عدم پرداخت غرامت توسط صندوق بیمه محصولات کشاورزی تلاشهای جهادکشاورزی آذربایجان شرقی را کمرنگ کرد.وی تصریح کرد: به دلیل عدم پرداخت به موقع صندوق بیمه محصولات کشاورزی در غرامت بهرهبرداران از بابت خسارات ناشی از خشکسالی و حوادث ناخواسته طبیعی در سال زراعی گذشته، تلاشهای انجام گرفته سازمان را برای توسعه سطح پوشش بیمه محصولات کمرنگ کرده و در سال زراعی جاری، با کاهش سطح بیمه، عدم رغبت بهرهبرداران را به پوشش بیمهای بخوبی نشان میدهد.کاهش رغبت کشاورزان به پوشش بیمهای به علت عدم پرداخت خسارتمصطفی قنبری دبیرخانه کشاورز آذربایجانشرقی گفت: عدم پرداخت به هنگام غرامت خسارت وارده به کشاورزان، رغبت بهرهبرداران به توسعه پوشش بیمهای سطوح زیر کشت در فصل زراعی جاری را به صورت معنا داری با کاهش شدید مواجه و لازم است در سطح کلان، نسبت به حل این معضل اقدام عاجل صورت پذیرد.صندوق بیمه کشاورزی به تعهدات خود در قبال کشاورزان عمل نکرده استمدیرکل بحران استانداری آذربایجانشرقی گفت: صندوق بیمه کشاورزی به تعهدات خود در قبال کشاورزان عمل نکرده است.خلیل ساعی افزود: صندوق بیمه کشاورزی باید به تعهدات خود عمل کند تا رغبت کشاورزان برای بیمه افزایش یابد.وی با بیان اینکه رغبت کشاورزان حرف اول را در تحت پوشش قرار گرفتن در صندوق بیمه کشاورزان میزند ادامه داد: مدیریت جهادکشاورزی و کارگزاران دفاتر بیمه در شهرستانها با سیاستهای جاری دولت این اقدام را انجام میدهند.ساعی با بیان اینکه آذربایجانشرقی از استانهای حادثهخیز کشور است، ادامه داد: باید آگاهیهای لازم به کشاورزان داده شود تا نسبت به بیمه کردن محصولات کشاورزی و دامهای خود اقدام کنند.مدیرکل بحران استانداری آذربایجانشرقی با بیان اینکه طرح پرداخت خسارت در حوادث غیرمترقبه از دستور کار دولت خارج شده است، افزود: در اینگونه موارد اهتمام دولت بر بیمه کردن بوده و دولت کمکهای خود را تنها از طریق صندوق بیمه اعمال میکند.وی اعلام دیرهنگام تعرفههای بیمه، مراجعه نکردن کارگزاران بیمه به روستاها و رقابتی نبودن بیمه محصولات کشاورزی از طرف صندوق را از جمله عواملی دانست که در میزان عضویت کشاورزان در صندوق بیمه کشاورزی استان و کاهش آن تاثیرگذار بوده است.ساعی افزود: حضور کم رنگ ارزیابان و ضعف عملکرد کارگزاران در کاهش بیمه محصولات کشاورزی بیتاثیر نبوده است.۴۹۲ میلیارد ریال غرامت پرداخت کردمدیر امور بیمه بانک کشاورزی استان آذربایجانشرقی از پرداخت ۴۹۲ میلیارد ریال غرامت خبر داد.محمدجعفر مکاری ظهر امروز در گفتوگو با خبرنگاران اظهار کرد: صندوق بیمه کشاورزی استان آذربایجانشرقی وابسته به بانک کشاورزی در سال زراعی ۹۳-۹۲ تاکنون بیش از ۴۹۲ میلیارد ریال در زمینه زراعت، باغداری غرامت پرداخت کرده است.وی افزود: بیشترین پرداختی بیمه مربوط به بخش باغداری ناشی از سرمازدگی باغات بود که در همین ارتباط مجموعاً ۴۶۳ میلیارد ریال غرامت پرداخت شد.مکاری اضافه کرد: در بخش زراعت نزدیک بر ۲۸ میلیارد ریال برای محصولات زراعی از جمله گندم و جو و کلزا، سیبزمینی و پیاز و برنج، پنبه، مراتع، حبوبات، عدس، نخود، کلزا، لوبیا، آفتابگردان که تحت پوشش بیمه قرار دادند غرامت ناشی از حوادث قهری و غیرمترقبه پرداخت شد.وی ادامه داد: بیشترین غرامت به مبلغ ۱۶۵ میلیارد ریال به باغات انگور شهرستان ملکان، سپس بالغ بر ۸۴ میلیارد ریال به باغات سیب شهرستان مراغه که در اثر سرمازدگی و سایر عوامل قهری خسارت دیده بودند پرداخت شد.مکاری در مورد عوامل خطر تحت پوشش بیمه کشاورزی استان گفت: اکثر عوامل قهری که به صورت عمده و گسترده از جمله سرما و یخبندان، خشکسالی، سیل، تگرگ، طوفان، زلزله، گرما و باد گرم و بارانهای مداوم و مستمر در زمان تلقیح درختان میوه، بارانهای سیلآسا بستگی به نوع محصول اتفاق میافتد تحت پوشش بیمه قرار دارند همچنین در زمینه محصولات دامی علاوه بر عوامل خطر قهری تعدادی از بیماریهای داخلی، عمومی و بیماریهای عفونی نیز تحت پوشش بیمه هستند.وی تصریح کرد: در حال حاضر ۲۲۱ نفر از فارغالتحصیلان بخش کشاورزی و دامپزشکی در قالب ۲۲ شرکت خدمات بیمهای موجود و با استقرار ۴۵ دفتر اصلی و فرعی در مراکز شهرستانها و بخشها مشغول فعالیت هستند.به نظر میرسد نبود ساز و کار و ساختار قوی بیمهای در بخش کشاورزی مبتنی بر حمایت از کشاورز و تضمین تولید باعث شده که صندوق بیمه محصولات کشاورزی نتواند آنچنان که لازم و مورد نیاز فعالان این بخش است زمینه پایدارسازی تولید و جلب رضایت کشاورزان در این بخش را فراهم کند.