این روزها گزارش رسانه ملی از یک خانواده استثنایی و پر جمعیت چالدرانی در شمال آذربایجان غربی نقل محافل مختلف به خصوص در فضای مجازی شده است. گزارش مصوّری که نشان میدهد یک زن و شوهر کرد زبان و میانسال چالدرانی ۱۹ فرزند دارند، فرزندانی که شامل ۱۳دختر و ۶ پسر هستند. یارانه یک میلون تومانی یک خانواده این خانواده در هر ماه حدود یک میلیون تومان یارانه از دولت دریافت میکنند که اصولاً در یک خانواده روستایی که تقریباً خودگردان بوده و متکی به دامداری و کشاورزی است درآمد خوبی میتواند تلقی شود. اما هدف از یادآوری این موضوع آن است که روشن کنیم بافت جمعیتی آذربایجان غربی از تنوع دینی، مذهبی و قومیتی ویژه و تقریباً منحصر به فردی برخوردار است که خروجیهای این تنوع در خیلی از بخشها از جمله اقتصاد، فرهنگ، انتخابات و حتی افزایش جمعیت ظهور و بروز دارد. رشد بیش از یکصد هزار نفری جمعیت براساس آخرین سرشماری و با اضافه نمودن زاد و ولدها و مرگ و میرهای اعلامی از سوی اداره کل ثبت احوال آذربایجان غربی، این استان هم اینک۳ میلیون و ۱۴۱ هزار و ۲۲۴ نفر جمعیت دارد. حال آنکه در آخرین سرشماری کشور که نتایج آن سال گذشته اعلام شد آذربایجان غربی کمی بیش از سه میلیون نفر جمعیت داشت، به بیان دیگر در دو سال گذشته بیش از یکصد هزار نفر به جمعیت این استان افزوده شده است. محمد جوان مدیرکل ثبت احوال آذربایجان غربی در این باره میگوید: در همین هشت ماهه امسال روند روبه رشد جمعیت در استان حفظ شده است همچنانکه در سالیان اخیر نیز همیشه تعداد تولدها به نسبت فوتیها چند برابر بوده است. جوان تعداد فوتیهای استان را در ۸ ماه گذشته ۹ هزار و ۵۵۵ نفر اعلام میکند که در مقابل تعداد ولادت یافتگان در ۸ ماه گذشته فقط در شهر ارومیه بیش از فوتیهای کل استان بوده و برابر با ۱۱ هزار و ۷۸۸ نفر است. به گفته وی جمعیت شهر ارومیه بدون بخشها و حومه ۸۹۸هزار و ۴۴۱ نفر است. کم تاثیری شهرنشینی و روستا نشینی در افزایش جمعیت بنابر اعلام مدیرکل ثبت احوال آذربایجان در هر ساعت ۷ نفر در استان متولد می شوند یعنی در هر ۲۴ ساعت ۱۷۸ نفر به جمعیت استان اضافه میشود. با جمع و تفریق اعداد اعلامی ثبت و احوال استان مشخص میشود هر ماه جمعیت این استان ۵ هزار و ۴۶۹ نفر افزایش مییابد. گرچه حسین مهدیزاده مدیرکل امور شهری و شوراهای استانداری آذربایجان غربی میگوید بیش از ۷۰ درصد جمعیت استان در شهرها ساکن هستند اما با این حال روند رو به رشد جمعیت در شهرها و روستاها چندان متفاوت نیست، چراکه تنوع قومیتی در اغلب شهرستانهای استان وجود دارد و از همین روست که ساکنان شهر ارومیه به عنوان مرکز استان به تنهایی با زاد و ولدهای خود برابر با ۱۶ شهر دیگر استان به جمعیت استان اضافه میکنند. نقش باروهای دینی در افزایش جمعیت نمیتوان نقش باورها در رشد جمعیت در آذربایجان غربی را کتمان کرد بهطوریکه حتی در سالهایی که سیاست فرزند کمتر زندگی بهتر به غلط در کشور ترویج میشد علما و روحانیان شیعه و سنی در این استان بر افزایش جمعیت تاکید میکردند. علت این تاکید ریشههای مختلفی داشته و دارد که یکی از مهمترین مولفهها، موقعیت مرزی آذربایجان غربی و اهمیت نیروی انسانی در تامین امنیت است. حتی میتوان رقابت قومیتی را در افزایش جمعیت در آذربایجان غربی دخیل دانست. علمای شیعه و سنی توصیههای یکسانی برای مردم منطقه درباره افزایش جمعیت دارند توصیههایی که باورهای مردم این منطقه را تشکیل داده است. دیدگاههای مشترک شیعه و سنی در موضوع جمعیت مثلا حجت الاسلام عبدالله محمدی به عنوان یک روحانی شیعه که امامت جمعه شهر تکاب را بر عهده دارد به مردم توصیه میکند: شعاری که چندین سال پیش با عنوان فرزند کمتر زندگی بهتر در جامعه سر داده میشد شعاری شاهنشاهی و مغایر با ارزشها و باورهای دینی مسلمین بود بنابراین مردم باید با کنار گذاشتن این شعار به فکر افزایش جمعیت باشند. امام جمعه تکاب کاهش نیروی انسانی را ظلمی برای جامعه بشری و جامعه می داند بنابراین می گوید: مهمترین نیروی دفاعی جامعه را نیروی توانمند و جوان تشکیل میدهد بنابراین برای جبران کاهش رشد جمعیت بایستی برنامهریزی اساسی صورت گیرد. در مقابل ماموستا قادر سهرابی به عنوان یک روحانی اهل تسنن و امام جمعه مهاباد نیز عقاید و توصیههای مشابه علمای تشیع دارد. جمعیت قدرت آفرین است وی می گوید: نیروی انسانی جوان سبب رشد و پویایی جامعه میشود و هر چه قدر در اداره امور جامعه افراد جوان مشارکت داده شوند آن جامعه به پیشرفت و تعالی بیشتر میرسد و در مقابل نیروی انسانی و جمعیت پیر ضربه محکمی بر سیستم اقتصادی و سیاسی یک جامعه وارد میکند افزایش جمعیت یک ضرورت عقلی و دینی است. امام جمعه مهاباد معتقد است قبل از افزایش جمعیت باید زمینههای بهداشت، اشتغال، مسکن و ازدواج جمعیت نیز مورد بررسی قرار گرفته و ملزومات آن تامین شود. در حالیکه روند روبه رشد جمعیت در آذربایجان غربی از وضعیت مطلوبی برخوردار است اما وضعیت نیروی انسانی ادارهای که متولی ثبت زاد و ولدها و مرگ و میرهاست اصلاً مساعد نیست و وضعیت روبه رشدی ندارد. محمد جوان مدیرکل ثبت احوال آذربایجان غربی در این باره می گوید: این اداره کل از فقدان نیروی انسانی کافی رنج می برد اما امیدواریم در دولت یازدهم این کمبود با استخدامهای جدید مرتفع شود. وی می افزاید: کمبود برخی تجهیزات را می توان با جایگزین کردن وسائل و امکانات دیگری پاسخ داد ولی کمبود نیروی انسانی جایگزینی ندارد و در کیفیت کار اثر گذار است. (تسنیم)