شهرستان ملکان یکی از قطبهای اصلی تولید انگور کشور به حساب میآید که به شهر خوشه های طلایی ایران نیز شهرت دارد ولی در چند سال اخیر ورود دلالان بزرگ از داخل و خارج کشور به این شهر باعث شده تا باغداران چندان سودی از تولید محصول انگور نداشته باشند.شهرستان ملکان در جنوب غربی آذربایجان شرقی قرار گرفته که ازشمال به شهرستان بناب، ازشرق به مراغه، از غرب به میاندوآب و ازجنوب به میاندوآب و شاهین دژ محدود است و با جمعیت ۱۵۰ هزار نفری یکی از سه شهرستان اصلی تولید کننده انگور کشور به شمار می رود.از همان ابتدا که وارد این شهرستان می شوید تعداد زیاد باغات انگور در اطراف جاده این نکته را در ذهن تداعی می کند که بی شک ظرفیت ها و پتانسیل های زیادی در این شهرستان وجود دارد که می توان به واسطه رونق کشاورزی از آنها استفاده کرد و استعدادها را شکوفا ساخت.نتیجه تلاش شش ماهه باغداران فقط یک هزار تومان و سود دلالی در یک روز ۵هزار تومانیکی از کشاورزان و باغداران ملکانی با اشاره به سابقه درخشان این شهرستان در تولید انگور از سال های گذشته گفت: بسیاری از مشکلات باعث شده که دیگر وضعیت سال های گذشته را نداشته باشیم.علیرضا لیلانی که به گفته خودش بیش از ۴۰ سال است باغ انگور دارد، افزود: مشکلات و عدم قیمت گذاری های عادلانه باعث شده تا باغداران سودهای معقولی نداشته باشند و به مرور زمان از تولید انگور دلسرد شوند.وی همچنین به مشکلات و تقلبی بودن کودهای شیمیایی مخصوص انگور نیز اشاره کرد و ادامه داد: برخی مواقع کودها علاوه بر اینکه با قیمت های بالا به کشاورزان و باغداران فروخته می شود از مرغوبیت برخوردار نیستند و به نظر می رسد بخشی از این کودها تقلبی هستند.لیلانی با تاکید بر اینکه باغداران انگیزه تولید محصول باکیفیت و نیز کمیت بالا ندارند، اظهار داشت: نتیجه تلاش شش ماهه باغداران انگور برای تولید و فروش محصول فقط یک هزار تومان است در حالیکه دلالان پرتعداد حاضر در شهرستان در یک روز فقط ۵هزار تومان سود می کنند و انگور را کیلویی یک هزار تومان می خرند و به قیمت ۶ هزار تومان در میدان های میوه و تره بار کلانشهرها به فروش می رسانند.بسیاری از کشاورزان و باغداران ملکانی به کلانشهرها مهاجرت کرده اندیکی دیگر از باغداران ملکانی که محصول خود را برای فروش به تبریز می آورد در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به سودجویی های دلالان انگور در شهر خوشه های طلایی گفت: دلالان از آب گل آلود ماهی می گیرند و محصولات را با پول کمی خریداری کرده و با سودهای چند برابری به فروش می رسانند.اسماعیل ترابی همچنین در خصوص عواقب سود کم باغداران در شهرستان افزود: بسیاری از کشاورزان و باغداران ملکانی به جهت اینکه تولید انگور و شغل کشاورزی سودی نداشت به کلانشهرها مهاجرت کرده اند.وی همچنین گفت: صنایع تبدیلی در این شهرستان وجود ندارد و اگر هم وجود داشته باشد خیلی کم است چراکه بیشتر جوانان بیکار هستند و می توان با راه اندازی کارخانجات صنایع تبدیلی همچون دوشاب سازی و بسته بندی انگور و کشمش فرصت های شغلی بسیاری ایجاد کرد.ترابی افزود: عدم خرید تضمینی محصول انگور، نوسانات قیمت و نبود کارخانجات فرآوری این محصول در شهرستان ملکان از مهم ترین مشکلات بهره برداران انگور در این شهرستان است.وجود ۱۱ هزار هکتار باغ انگور در شهر خوشه های طلایی ایرانمدیر جهاد کشاورزی شهرستان ملکان نیز در این خصوص با بیان اینکه ملکان قطب تولید انگور کشور به شمار می آید، گفت: در این شهرستان علاوه بر تامین بخش عظیمی از نیاز داخلی انگور در قالب کشمش و مشتقات آن به کشورهای همجوار نیز صادر میشود.علی صیادی با تاکید بر وجود ۱۱ هزار هکتار باغ انگور در شهر خوشه های طلایی ایران، اظهار داشت: قرارداد خرید انگور با یک شرکت روسی بسته شده و امیدواریم با اتخاذ تصمیماتی نگذاریم انگور کاران ملکانی متضرر شوند.وی همچنین با اشاره به اینکه متوسط برداشت انگور از تاکستان های ملکان ۲۳ تن در هکتار است، گفت: پیش بینی می شود امسال ۲۵۰ هزار تن انگور برداشت شود.صیادی همچنین با بیان اینکه ۸۰ نوع انگور در شهرستان ملکان تولید می شود، ادامه داد: این شهرستان قطب تولید انگور در استان آذربایجان شرقی و کشور است.وی ابراز داشت: ۷۰ درصد انگور تولید شده در این منطقه به صورت کشمش خشک، کالیفرنی و تیزآبی پس از فراوری به کشورهای حاشیه خلیج فارس و اروپایی صادر می شود.قیمت فعلی انگور کفاف هزینه های آبیاری و تولید محصول را نمی کندنماینده شورای شهر ملکان در شورای اسلامی استان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه قیمت فعلی انگور کفاف هزینه های آبیاری و تولید محصول را نمی کند، گفت: باید برای افزایش قیمت محصول و نیز معرفی تاجران و سرمایه گذاران معتبر به تاکداران ملکانی تلاش کنیم.وحید پورقاسم با تاکید بر اینکه انگور یکی از محصولات مهم ملکان بوده و درآمد اکثر جمعیت این شهرستان وابسته به آن است، ادامه داد: کشاورزان کشمش تیزآبی را کیلویی ۳۲۰۰ تومان می فروشند که هر کیلو کشمش از سه تا چهار کیلو انگور حاصل می شود یعنی هر کیلو انگور از کشاورز به قیمت زیر یک هزار تومان خریداری می شود.وی با توجه به پایین بودن قیمت کشمش این شهرستان، خواستار یاری بیشتر سازمان جهاد کشاورزی استان در تثبیت قیمت این محصول در بازار شد و گفت: با توجه به هزینه های بالای نگهداری، کارگر، کود، سم و آبیاری تاکستان های انگور تولید این محصول باارزش مقرون به صرفه نیست.پورقاسم با اشاره به اینکه ملکان دارنده رتبه سوم کشوری در تولید انگور است، گفت: کمر باغداران انگور شهرستان ملکان خم شده چراکه دلالان از این وضعیت سوء استفاده می کنند.وی ادامه داد: کشمش تیزآبی توسط کشاورزان و باغداران به قیمت ۳۲۰۰ تومان و کالی فرنیک هم به قیمت ۶ هزار تومان به فروش می رسد درحالی که در بازارها و توسط افراد سودجو به قیمت های دو برابر اینها به فروش می رسد.پورقاسم با تاکید بر اینکه تاکداران از وضعیت موجود ناراضی هستند، گفت: شکست مطلق را باغداران متحمل می شوند و برای همین نارضایتی ها افزایش می یابد.وی ابراز داشت: دلالال هایی از داخل و خارج استان در سال های اخیر وارد شهرستان شده اند که خون مردم را به شیشه می کشند و بازا انگور ملکان را در دست گرفته اند و در طول جلسات شبانه ای که با هم دارند قیمت های خرید را مشخص می کنند.پورقاسم گفت: باغداران نیز به ناچار مجبورند محصول را به قیمت های پایین و مشخص شده از طرف عده ای خاص به فروش برسانند تا بتوانند هزینه های آب و کارگر و زمین را پرداخت کنند.وی در خصوص راهکار این موضوع نیز گفت: باید کارگروه ویژه ای برای بررسی قیمت انگور در ملکان تشکیل شود و قیمت ها بررسی شده و سپس تاجران و خریداران معتبر داخلی و خارجی به باغداران معرفی شود، باید این انحصار شکسته شود.با همه این اوصاف لزوم توجه به صنایع تبدیلی و حمایت از کشاورزان زحمتکش بیش از هز زمان دیگری نمود پیدا می کند و تحقق استقلال اقتصادی با دستان زحمت کش این کشاورزان محقق می شود و باید زمینه لازم برای فروش بی واسطه محصولات کشاورزی توسط دولتمردان هموار شود.گزارش :محمدرضا علی اشرفی - مهر