| با رسیدن ایام تابستان و به ویژه با تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها، پرکردن اوقات فراغت دانش‌آموزان و دانشجویان به نوعی مهم‌ترین دغدغه خانواده‌ها و مسئولان می‌شود.با این وجود، حتی بعضی وقت‌ها می‌شود که والدین و برخی از مسئولان این مسئله را چیز زیادی برای کودکان، نوجوانان و جوانان در فصل تابستان بیان می‌کنند و لحظه شماری می‌کنند که این ایام به زودی به پایان برسد.به هر حال آنچه در این خصوص مهم به نظر می‌رسد، سبک زندگی درست، هدفمند و آگاهانه و به خصوص سرمایه عمر برای انسان‌هاست که مسئولان و دست‌اندرکان این عرصه و به ویژه والدین باید برای ثانیه‌های عمر این نوجوانان و جوانان که سرمایه‌های آینده کشور هستند، برنامه داشته و حساس باشند و آن را به راحتی، مفت و رایگان از دست ندهند.در روزگارما، جوانی کردن پرهزینه شده استحال آنچه در این زمینه اهمیت دارد این است که در دهههای اخیر و به ویژه در سال‌های بعد از انقلاب اسلامی با توسعه وسایل ارتباط جمعی همچنین فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات، نهاد خانواده متحول شده و در این ارتباط نیز الگوهای فراغتی نوجوانان و جوانان گسترش یافته، به طوریکه این روزها این موضوع به خاطر شرایط تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی همچنین تنوع فرهنگی، اقلیمی و قومی کشورمان به عنوان یکی از مهم‌ترین دغدغه‌‌ها و نگرانی‌‌های مسئولان و مدیران دستگاه‌های فرهنگی و اجتماعی به خصوص والدین و معلمان تبدیل شده است.در هر حال، در این زمینه به سراغ نوجوانان و جوانان آذربایجان‌شرقی رفتیم که در این خصوص، دیدگاه‌ها و نظرات مختلفی داشتند که جای بسی تامل، کنکاش و بررسی دارد.عیسی اکبری، دانش‌آموز دبیرستانی یکی از محلات کوی منجم تبریز در این ارتباط می‌گوید: دوست دارم هر سال در ایام تابستان با برنامه‌ریزی یک کار هدفداری که در آینده به درد خود و خانواده بخورد آغاز کنم که متاسفانه تا به امروز موفق نشده‌ام.وی در ادامه متذکر می‌شود: در این خصوص هم کسی را پیدا نمی‌کنم که با راهنمایی درست فکری کمکم کند تا اینکه از این لحظات به بهترین شکل استفاده شود.بار غربت و دلتنگی بر دوش جوانانجواد قادری یکی دیگر از جوانان ساکن در خیابان قدس تبریز هم با تاکید بر اینکه شهر تبریز نوجوانان و جوانان باغیرت و پرتلاشی دارد که در سایر شهرهای دیگر کمتر می‌توان آنها را یافت، می‌گوید: باید از این ظرفیت‌ها به نحوه شایسته‌ای برای شکوفایی همه جانبه شهرمان، منطقه و کشورمان استفاده شود که بعضی وقت‌ها به عینه مشاهده می‌شود به دلیل عدم داشتن برنامه از سوی مسئولان و والدین برای این قشر فعال جامعه، این نوجوانان و جوانان به نوعی چالش برای خانواده‌ها و مسئولان تبدیل می‌شوند.نسرین احمدی از جوانان کوی راسته کوچه بازار تبریز هم در این خصوص می‌گوید: بیشتر اوقات فراغت و بیکاری خود را در منزل سپری می‌کنم و با برنامه‌های تلویزیون سرگرم می‌شوم که چندان هم مثمرثمر نیست.وی در ادامه اضافه می‌کند: به نظر می‌آید سازمان و یا نهاد خاصی متولی غنی‌سازی اوقات فراغت نوجوانان و جوانان در کشور نیست و به نوعی اکثر این نوجوانان و جوانان در کوچه پس‌کوچه‌های شهرهای خویش سرگردانند و بیشتر اوقات وقت خود را بیهوده هدر می‌دهند.بخت این نوجوانان و جوانان همیشه با مسئولان گره خورده استجلیل قدیمی، نوجوان دیگر و شهروندان شهر تبریز نیز با تاکید بر اینکه در ایام فصل تابستان و تعطیلی مدارس برخی دستگاه و سازمان‌ها از طریق رسانه‌ها برنامه خویش را برای پرکردن اوقات فراغت نوجوانان و جوانان اعلام می‌کنند که در عمل اینگونه نیست، گفت: تقاضای کوچکی که من به عنوان عضو و نماینده کوچک از جامعه بزرگ نسل نوجوان از مسئولان و دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط در این ارتباط دارم، این است که یک فکر اساسی به حال و روز نوجوانان و جوانان در این ایام تابستان و به ویژه غنی‌سازی اوقات فراغت این قشر داشته باشند که خدای ناکرده در آینده دچار مشکلات و آسیب‌های اجتماعی نشوند.الناز محمدی‌پور دیزجی، جوان ساکن شهر جدید سهند هم می‌گوید: نحوه گذراندن اوقات فراغت این روزها برای خانواده‌ها و به خصوص برای خانواده وی به یک چالش و دغدغه تبدیل شده است چرا که در حال حاضر فضای جامعه طوری شده که خانواده‌ها کمتر به فرزندان خویش برای گذراندن اوقات فراغت در بیرون از خانه اعتماد دارند.وی در ادامه عنوان کرد: این بی‌اعتمادی در خصوص چگونگی نحوه گذراندن اوقات فراغت و نوع فعالیت‌ها همچنین کم و کیف پرداختن به هر کدام از فعالیت‌های مربوط به فراغت در بین خانواده‌ها در سایه کم‌توجهی مسئولان به وجود آمده که در عمل کاری خاصی انجام نمی‌دهند. جوانان در حسرت توزیع عادلانه امکانات عمومیاغلب مصاحبه‌شوندگان نوجوان و جوان استان آذربایجان‌شرقی و به ویژه شهر «اولین‌ها» بر این باورند که اکثر ایام تعطیلات تابستانی و به خصوص اوقات فراغت آنها تلف می‌شود و در این ارتباط نوجوانان و جوانان از کم‌توجهی متولیان این امر برای نحوه غنی‌سازی و ساماندهی هدفمند اوقات فراغت خویش گلایه‌مند هستند. به هر حال آنچه در این خصوص مهم است، اینکه مشکل اوقات فراغت جوانان و نوجوانان خاص استان آذربایجان‌شرقی نبوده و این مشکل به نوعی دامنگیر کل جامعه ایران است. به طوریکه مطالعات اخیر سازمان ملی جوانان در این خصوص موید همین موضوع است.بر اساس این تحقیقات، بیش از ۷۰ درصد جوانان معتقدند که اوقات فراغت آنها به بطالت می‌گذرد همچنین ۸۰ درصد آنها برنامه‌های دولت در امر اوقات فراغت جوانان را مطلوب نمی‌دانند و ۸۹ درصد از بی‌عدالتی در توزیع عادلانه امکانات عمومی برای گذراندن اوقات فراغت شکوه می‌کنند.با این وجود، مسئولان و متولیان فرهنگی و اجتماعی شهر تبریز هم از اعلام آمادگی دستگاه‌های ذی‌ربط برای غنی‌سازی اوقات فراغت نوجوانان و جوانان در ایام تابستان در این استان خبر می‌دهند.اوقات فراغت هدفمند؛ ضیافتی به افتخار جوانانعلی‌اکبر صفی‌پور، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان‌شرقی اخیراً در نشست با اهالی فرهنگ و هنر شهرستان اسکو با تاکید بر اینکه اوقات فراغت هدفمند از جمله اولویت‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی است، گفت: ساماندهی اوقات فراغت جوانان و نوجوانان از جمله ضرورت‌های جامعه امروز است که با برنامه‌ریزی مدون و هدف‌دار می‌توان به این اهداف رسید.معاون فرهنگی اجتماعی شهرداری تبریز نیز از برنامه‌ریزی شهرداری برای اوقات فراغت شهروندان در قالب جشنواره تابستانی و با نام جشنواره فیروزه خبر داد و یادآور شده بود: جشنواره تابستانی یکی از مهم‌ترین برنامه‌های فرهنگی شهرداری تبریز است که توانسته در بین شهروندان جایگاه خود را پیدا کند و همین موضوع رسالت ما را در برنامه‌ریزی‌های دقیق، مفید و موثر سنگین‌تر می‌کند.حجت‌الاسلام احمد حمیدی، برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت شهروندان با محوریت محلات در جشنواره تابستانی امسال را مهم‌ترین ویژگی این جشنواره بیان کرد و یادآور شد: برگزاری جشنواره با محوریت محلات است،به این ترتیب که برای تحقق برنامه‌های مورد نظر از ظرفیت‌های موجود در محلات از قبیل اماکن ورزشی، فرهنگی و عمومی موجود در محله‌های سطح شهر استفاده خواهد شد.وی اعتقاد دارد: جنبه مثبت دیگری که در محوریت محله‌ها مطرح می‌شود، استفاده از ظرفیت‌های انسانی و استعدادهای شهروندان ساکن در این مناطق است و این عامل می‌تواند به عنوان یک ویژگی به پربارتر بودن و غنی بودن این برنامه‌ها کمک کند.فرصت برای گذراندن اوقات فراغت به وقت اضافه رسیدبا این وجود گرچه در سال‌های اخیر گام‌های مؤثر و مفیدی در زمینه ساماندهی و هدفمندی اوقات فراغت در ایام تابستان از سوی متولیان امر برای جوانان و نوجوانان در کشور و به ویژه در این استان برداشته شده است ولی به نظر می‌آید با این تعداد جمعیت فعال نمی‌توان به اینگونه اقدامات امیدوار شد.از سوی دیگر، حال این پرسش مطرح می‌شود که با وجود این همه مشکلات در خصوص نحوه گذران اوقات فراغت، مسئولان و متولیان این حوزه چه راهکارهای را برای شناخت مسائل جدید و ابعاد مدیریت حوزه اوقات فراغت جوانان در گستره استانی و ملی اندیشیده‌اند همچنین در این زمینه حد اختیار تا کجاست؟ آیا ظرفیت‌سازی در حوزه سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و اجرا در ساماندهی اوقات فراغت جوانان فراهم شده و یا باید همچنان منتظر این سیاستگذاری‌ها و زیرساخت‌ها شد؟رشد در قندیل بی تدبیریاز این حیث در یک جمع‌بندی کلی می‌توان اینگونه بیان کرد که کشورمان ایران عزیز به دلیل برخورداری از جمعیتی جوان و جامعهای در حال تغییر،نیازمند شناخت روزافزون مسائل در حال تغییر نسل جوان ایرانی- اسلامی است.از این رو به عقیده کارشناسان،یکی از مهم‌ترین مسائل در این زمینه، موضوع سبک زندگی و اوقات فراغت جوانان است.اوقات فراغت به سبب در برداشتن الزامات کمتر و آزادی عمل بیشتر می‌تواند در بازنمایی ارزش‌ها، نگرش‌ها و ذائقه‌های فرهنگی جوانان نقش کلیدی ایفا کند.از سوی دیگر، به اعتقاد کارشناسان مسائل اجتماعی،اوقات فراغت جوانان و سبکهای گذران آن در عین حال که در هر جامعهای می‌تواند معرف تحولات اجتماعی و فرهنگی به سامان بوده و دریچه‌ای برای ورود نوآوری‌های فرهنگی تلقی شود، در موارد زیادی نیز می‌تواند به عنوان منبع تهدید و نابسامانی همچنین موضوع شکاف بین نسلی واقع شود.از این جهت رابطه این فعالیت‌ها و سبکهای فراغتی با فرهنگ مسلط در جامعه از اهمیت خاص سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برخوردار است.کنکاش سبک‌ها و نحوه گذران اوقات فراغت جوانان و به خصوص بررسی اثرات و پیامدهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی سبک‌ها و فعالیت‌های فراغتی نوجوانان و جوانان در شرایط کنونی کشور و فضای حاکم بر جامعه ما امری ضروری است که نباید این موضوع به راحتی از سوی متولیان و دستگاه‌های ذی‌ربط به فراموشی سپرده شود.گزارش از: موسی کاظم زاده - فارس |  |
↧
قد کشیدن در فراغت طویل تابستان
↧