وضعیت درمانی در آذربایجانشرقی، این روزها با چالشها، تردیدهای بسیار و عکس العملهای مختلف مقامات مسئول روبه روست. از کلام چند مسئول چنین برداشت میشود که «آش چنان شور بوده که خان هم فهمید». اگر تا دیروز فقط بیماران و همراهان آنها از نحوه برخورد برخی پزشکان گلایه کرده و دردنامهشان هرگز راه به جایی نمیبرد اما اکنون چند مسئول هم به صراحت از نحوه کار و سودجویی برخی از آنها به تنگ آمده و زبان به انتقاد گشودهاند. افزایش مراجعه بیماران همسایه شمالی کشور نیز در شرایطی که این سامانه جوابگوی خیل عظیم بیماران وطنی ساکن در شهرها و روستاهای شمالغرب کشور نیست بر تلاطم و تشتت و انتقادات موجود افزوده است. به ادعای برخی از بیماران و همراهان آنها، تعداد نادری از پزشکان استان ما با مشاهده گوشه اسکناسها و «منات»های جمهوری آذربایجان، دیگر دل و دیده میبازند و بیش از بیماران رنجور و مریض احوال وطنی، به مهمانان ناخوانده آذربایجانی «حرمت» میکنند! هرچند ماجرای نوپدید «توریسم درمانی» در طی سالها و ماههای اخیر مورد تاکید مسئولان گردشگری و برنامهریزان کلان استانی قرار گرفته اما شرایط موجود حکایت از آن دارد که سیستم درمانی ما خود به «درمان» نیاز دارد و واکسنی لازم دارد تا از پیشرفت ویروس بدخیم سودجویی، تبعیض و بیخیالی جلوگیری کند. باید نسخهای موثر پیچیده شود که با شلوغتر شدن مطبهای تنگ و نامناسب، رفتار آن عده قلیل از مدار قانون و انصاف خارج نشود. «حق چاقو» کلید واژهای من درآوردی است که چندان هم به گوش مردم ما بیگانه نیست. گواه این ادعا، اظهارات صریح و بیپرده فرماندار شهرستان بناب است که با اشاره به برخی تخلفات آشکار و پنهان در حوزه درمان اعلام میکند: «برخی پزشکان علاوه بر رعایت نکردن تعرفه ویزیت دولتی، مبالغی نیز تحت عنوان «حق چاقو» از مردم دریافت میکنند! » البته این موضوع تنها منحصر به اوضاع درمانی شهرستان بناب نیست و تقریبا همه شهرستانهای ما به مشکلاتی از این قبیل دست به گریبان هستند. ضعف نظارت بر عملکرد برخی پزشکان سبب شده تا میزان انتقادات و دلخوری هموطنان رو به فزونی گذارد. ضمن آنکه مشاهده تبعیضهای صورت گرفته توسط برخی پزشکان میان بیماران ایرانی و بیماران جمهوری آذربایجان، میزان نارضایتیها را نیز افزایش داده است. اما موضوع تنها به نارضایتی و انتقاد فرماندار بناب ختم نمیشود. مدیرکل امور اجتماعی استانداری آذربایجانشرقی مسئول دیگری است که از وضعیت حاکم بر سیستم درمانی تبریز و شهرستانها گلایه میکند. مهدی اسماعیلی گفت: میزان تعرفههای پزشکی شهرستانهای استان ما گاه بیشتر از تعرفههای مرکز استان است اما پزشکان شهرستانها باز قانع نیستند. وی افزود: برخی از پزشکان استان انتظار دارند که تعرفه پزشکی استان ما عین تعرفه استان تهران باشد که این توقع دور از انصاف و عدالت است. در مورد شأن و جایگاه شغل طبابت چه در احادیث و روایات دینی و چه در مصادیق سنتی و تاریخی حرفها و حکایتهای بسیاری در ذهن مردم و فرهنگ ایرانی _ اسلامی ما نقش بسته است اما با حاکم شدن شرایط نامناسب ذکر شده ممکن است آن ذهنیت معنوی و مثبت نسبت به جامعه پزشکی دچار خدشه شود. اینکه برخی از پزشکان و فعالان عرصه بهداشت و درمان، تورم موجود جامعه و شرایط نامساعد اقتصادی را دستاویزی برای برخوردهای غیرمعقول و تبعیض آمیز کنند با هیچ قاعده و قانون و منطقی قابل توجیه نیست. وقتی مغازهداری به دلیل گرانفروشی یک حلب روغن نباتی یا یک پاکت شیر توبیخ شده و ضمن تحمل جریمه سنگین مالی، محل و کسب و کارش پلمپ می شود چرا بازرسان و مسئولان نظارت بر عملکرد پزشکان در برخورد با مجموعه خویش از خود جدیت و قاطعیت نشان نمیدهند؟! اگر چنین برخوردهایی هم با خاطیان عرصه پزشکی در گذشته صورت گرفته چرا این موضوع برای دلخوشی مردم هم که شده از طریق رسانههای گروهی اعلام نشده است. بعید است که حریم پزشکی جزو خطوط قرمز جامعه ما باشد. هرچند مراجعهکنندگان به مراکز درمانی و مطبهای پزشکی به دلیل رفع کسالت و درمان سریع بیماری خویش و خلاص شدن از درد و رنج بیماری در برابر برخی مطالبات ناحق و نامعقول سکوت کرده و دم برنمیآورند اما دلیل نمیشود که سیستمهای نظارتی و بازرسی، موضوع را به حال خود رها کنند. البته تعداد پزشکانی که همواره سوگند خویش در رابطه با درمان بیماران را سرلوحه کار خویش قرار داده و مسئولانه و متعهدانه، شان و شخصیت شغل شریف خویش را به بهایی اندک نمیفروشند در استان ما بسیار است. اما از سیستمهای نظارتی و بازرسی و به ویژه سازمان نظام پزشکی انتظار میرود در خصوص برخی رفتارهای هنجار شکنانه عدهای قلیل از پزشکان بیش از گذشته از خود حساسیت و برخورد نشان دهند.