| از دروازه‌هاي هشتگانه تبريز كه در سال‌هاي نه‌چندان دور با ابهت و شكوه هرچه تمام‌تر مردمان آن ديار را از هجوم و حمله بيگانگان درامان نگه مي‌داشت و محل تردد مسافران و گردشگران داخلي و خارجي بود فقط ۵/۱ در باقيمانده است؛ هر چند مسئولان ميراث فرهنگي و شوراي شهر تبريز وعده احيا و بازسازي اين در‌ها را داده‌اند. جام جم: به گفته محققان، بيش از ۲۴۰۰ سال پيش، تبريز توسط هشت دروازه و حصار و باروهايي حفاظت مي‌شد و همسايگان خارجي و تاجران و مسافران با عبور از اين هشت در تبريز ارتباط برقرار مي‌كردند و اينك بار ديگر با مرمت و بازسازي آنها، خاطره روزگاران گذشته تبريز زنده مي‌شود. اين هشت دروازه عبارت بود از: سورخاب قاپي‌سي، باغميشه قاپي‌سي، خيياوان قاپي‌سي، نوبر قاپي‌سي، ميارميار قاپي‌سي، گجيل قاپي‌سي، ايستامبول قاپي‌سي و دوه‌چي قاپي‌سي. بهروز خاماچي، عضو شوراي اسلامي كلانشهر تبريز در خصوص علت پيدايش دروازه‌هاي قديمي در گذشته مي‌گويد: اهميت تجارت خارجي و صدور كالا به كشورهاي ديگر و وارد كردن كالا و مايحتاج شهروندان از ديگر ممالك، تبريز را در روزگاران قديم به يگانه شهر بازرگاني، توريستي، تاريخي و نظامي و سياسي تبديل كرده بود. پس حفظ امنيت و آرامش شهر تبريز ايجاب مي‌كرد باروهايي در اطراف شهر و دروازه‌هايي با فاصله‌هاي مناسب در مركز شهر تعبيه شود تا مردم به سهولت از امكانات شهري بهره‌مند شوند.اين محقق تبريزي با اشاره به ساعات كاري دروازه‌هاي هشتگانه شهر تبريز مي‌افزايد: در گذشته شهرباني تبريز پشت تيمچه كره‌ني‌‌خانه (يكي از تيمچه‌هاي معروف بازار بزرگ تبريز) واقع شده بود و عصرها به هنگام اذان مغرب، دروازه‌ها با صداي كره ني كه نوعي عمل اطلاع‌رساني را انجام مي‌داد بسته مي‌شد و صبح‌ها به هنگام اذان صبح و باز با شنيدن صداي كره‌ني شروع به كار مي‌كرد و تردد دوباره به داخل شهر آغاز مي‌شد. بي‌مهري به درهاي تاريخي اكنون از دروازه‌هاي هشتگانه تبريز بجز در خيابان و يك لنگه از در باغميشه، اثري به‌جاي نمانده و به جرات مي‌توان گفت در صورت عدم رسيدگي و توجه مسئولان شهري طولي نخواهد كشيد آن ۵/۱ در باقيمانده نيز از بين برود. خاماچي، رئيس كميسيون ميراث فرهنگي شوراي اسلامي تبريز در مورد احياي اين در‌ها تصريح مي‌كند: براي احياي مجدد هويت باستاني تبريز، تعيين حاشيه قديمي شهر و باروهاي تاريخي تبريز ضروري است دروازه‌هاي هشتگانه و قسمتي از باروي قديمي اين شهر بازسازي و احيا شود. وي در خصوص نحوه بازسازي اين دروازه‌ها اظهار مي‌دارد: اواخر سال گذشته شوراي شهر تصميم گرفت احداث و بازسازي سه در تاريخي تبريز (درهاي گجيل، استانبول و باغميشه) را عملياتي كند. مدبر، شهردار منطقه ۸ تبريز نيز در اين باره معتقد است: از ميان دروازه‌هاي سه‌گانه، در باغميشه در دست ميراث فرهنگي است و به احتمال زياد خود ميراث فرهنگي مراحل اجرايي آن را انجام مي‌دهد، اما احيا و بازسازي دو در استانبول و گجيل را در بودجه داريم كه اكنون در حال اجراي عمليات آن هستيم و طبق برنامه‌ريزي‌هاي صورت گرفته تا آخر امسال اين دو طرح احيا و بازسازي مي‌شود. وي مي‌افزايد: ساير درهاي قديمي نيز در صورت تصويب و تخصيص بودجه به تدريج در سال‌هاي آينده احيا و بازسازي خواهد شد. طبق شواهد از ميان دو در باقيمانده در تبريز، دروازه باغميشه با يك در نياز بيشتري به تعمير و احيا دارد؛ چرا كه ساخت و سازهاي جديد در منطقه، خطري جدي براي برپاماندن اين در محسوب مي‌شود. تخريب سقف بازار سماورسازان اين دروازه كه بازار حرمخانه و بازار سماورسازان را در خود جاي داده در روزگاري نه‌چندان دور داراي سقفي باشكوه بود كه اكنون از آن همه هيبت تنها طاق دروازه و يك لنگه در برجاي مانده است. ايوب تبريزي يكي از مغازه‌داران بازار سماورسازان نيز در خصوص دروازه باغميشه اظهار مي‌دارد: زماني كه در باغميشه پابرجا بود و بازار سماورسازان مزين به آجرهاي زيبا و سقفي باشكوه بود، اين محل براي خود بروبيايي داشت و رونق آن زبانزد خاص و عام بود. وي مي‌افزايد: متاسفانه قبل از انقلاب عده‌اي با ريختن سقف بازار و دروازه فكر مي‌كردند مشكل اين مكان تجاري كه همانا دود و دم ناشي از سماورسازي است از بين مي‌رود، اما به مرور زمان كه آن منطقه محل ساخت و ساز واحدهاي تجاري و مدرن شد، متوجه شديم نه‌تنها مشكل ما حل نشده، بلكه ريختن سقف باعث شد هويتمان را نيز از دست بدهيم و دچار انزوا شويم.اين مغازه‌دار كه به قول خودش ۵۷ سال در اين شغل و اين مكان روزگار گذرانده ادامه مي‌دهد: با مشاهده اين پسروي‌ها سعي كرديم با كمك مسئولان ديگر به احياي مجدد دروازه و محدوده بازار اقدام كنيم و در اين رابطه حدود سه سال پيش دو قالب (طاق مانند) ساختيم تا سقف بازار سماورسازان را بپوشاند كه شهرداري ممانعت كرد. |  |
↧
از دروازه‌هاي هشتگانه تبريز، فقط ۵/۱ در باقي مانده است
↧