| دریاچه ارومیه به دلیل داشتن ارزش‌های اکولوژیک و منحصر به فرد، در سال ۱۳۴۶ براساس مصوبه شماره یک شورای عالی حفاظت محیط زیست کشور، به عنوان منطقه حفاظت شده و طبق مصوبه شماره ۶۳ شورای عالی در سال ۱۳۵۴ به عنوان پارک ملی ارتقا یافت. به گزارش فارس در سال ۱۳۵۶ براساس مصوبات MAB (انسان و کره مسکون) به عنوان یکی از مناطق بین‌المللی ذخیره‌گاه‌های زیست کره در سطح جهان به ثبت رسیده است. این دریاچه با تمام جزایر آن در سال ۱۳۵۴ به عنوان یکی از تالاب‌های بین‌المللی در کنوانسیون رامسر ثبت و از طرف موسسه بین‌المللی تالاب‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق مهم پرندگان انتخاب شد. در این دریاچه در حال حاضر ۲۷ گونه پستاندار، ۲۱۲ گونه پرنده، ۴۱ گونه خزنده، هفت گونه دوزیست و ۲۶ گونه ماهی زیست می‌کند. دریاچه ارومیه دارای ۱۰۲ جزیره است که همه آنها از سوی سازمان یونسکو به عنوان ذخیره‌گاه طبیعی جهان به ثبت رسیده است. دریاچه ارومیه از نظر سطح آب‌های آزاد، بیستمین دریاچه جهان از لحاظ وسعت و شورترین بعد از بحرالمیت محسوب می‌شود. طول دریاچه از ۱۳۰ تا ۱۴۶ کیلومتر و عرض آن از ۵۸ کیلومتر تا ۱۵ کیلومتر (بین کوه زنبیل و جزیره اسلامی) متغیر است. حجم آب دریاچه ارومیه در مساحت ۵ هزار و ۸۲۲ کیلومتر مربع و با عمیق متوسط ۵.۴ متر بالغ بر ۳۱ میلیارد مترمکعب برآورد شده است. حوزه آبریز دریاچه ارومیه دارای ۵۲ هزار و ۴۷ کیلومتر مربع بوده که در استان‌های آذربایجان غربی، شرقی، کردستان و قسمت بسیار کمی نیز در کشور ترکیه است. منابع تأمین‌کننده آب این دریاچه شامل جریان‌های سطحی رودخانه‌ها، جریان آب‌های زیرزمینی و بارش مستقیم به سطح دریاچه، آب‌های سطحی شامل ۱۴ رودخانه دائمی، هفت رودخانه فصلی و ۳۹ جریان سیلابی است. اما این زیست‌بوم با تمام دار و ندارش رو به نابودی است، چرا که به گفته مسئولان سازمان محیط زیست، کاهش میزان نزولات جوی، پایین بودن راندمان آبیاری کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و عدم اختصاص آب کافی برای تامین نیاز بیولوژیکی رودخانه‌های منتهی به دریاچه از عوامل تشدیدکننده بحران و کویری شدن منطقه به شمار می‌رود. چند سالی است که عوامل مختلف دست به دست هم داده‌اند تا منحصر به‌فردترین تالاب جهان به دلیل میزان پسرفت آب به تهدیدی جدی برای ساکنان منطقه تبدیل شود، در نتیجه پس‌روی آب دریاچه، وسعت آن به میزان قابل توجهی کاهش یافته و برخی قسمت‌های جنوبی دریاچه غیرقابل دسترسی و تبدیل به نمک‌زار شده است که این پدیده می‌تواند فجایع زیست محیطی بسیار زیادی را همراه داشته باشد که یکی از آنها به جای ماندن روستاهای خالی از سکنه در شرق این دریاچه است. شوره‌زارهای حاشیه دریا روز به روز وسیع‌تر و آب‌های زیرسطحی نیز شورتر می‌شوند. مرگ و نابودی اطرافش پرسه می‌زند، غربت تلخی بر سکوتش جامانده و ترک‌های نقش‌بسته، جراحتش را عمیق‌تر کرده است. آواز پرندگان، رقص فلامینگوها و جست‌و‌خیز حیوانات حکم سراب را برایش دارد. اکنون سیراب شدن از آب، به رؤیای شبانه شیرینی مبدل شده که به رنگ امید درآمده است. * «چی‌چست» دریاچه کهن «چی‌چست» این دریاچه کهن، دریاچه‌ای که در کرانه خود، خاطرات زیادی را جای داده و واژه واژه‌اش گذری بر پیشینه ایرانیان کهن است، حالا نظاره‌گر غروبی غم‌انگیز است. این‌روزها ارومیه به نمک نشسته و بوی نامطبوع مرگ، مرغان دریایی و پرندگان را فراری داده است. مرگ شور؛ پایان راه پرواز پرنده‌های بی خبر از همه‌جا پس از بازی و شیطنت وقتی بر روی دریاچه ارومیه می‌نشینند، نمک پرو بالشان را می‌گیرد و نمی‌توانند پرواز کنند؛ پرنده‌ها باز هم با تمام توانشان بال می‌زنند اما نمی‌تواند از دریاچه ارومیه جدا شوند گویی به زمین چسبیده‌اند؛ گویی یکباره متوجه می‌شوند که مرگ گریبانشان را گرفته است. این توصیف یکی از دوستداران محیط زیست است که به طور اتفاقی شاهد مرگ یکی از پرندگان مهاجر به دریاچه ارومیه بوده است. پرندگان به تدریج احساس کردند که دریاچه ارومیه دیگر برایشان آرامشی نخواهد داشت؛ آنها فهمیدند که حتی برای یک لحظه هم نمی‌توانند برای دیدن این دریاچه کهن و اساطیری بازگردند هر چند که پلیکان‌ها نیز از این قائده مستثنی نبودند. آرتمیا؛ نگین بی‌فروغ دریاچه ارومیه آرتمیا این جاندار سخت‌پوست که روزگاری در آب‌های دریاچه ارومیه می‌زیست، ناپدید شده است. تراز دریاچه ارومیه ۷ سانتی‌متر افزایش یافت مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجانشرقی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در تبریز درباره آخرین وضعیت تراز، وسعت و حجم آب دریاچه ارومیه گفت: تراز سطح آب دریاچه ارومیه در سال گذشته ۱۲۷۱.۰۱ متر بود که امسال به ۱۲۷۱.۰۸ متر رسیده است. وی اظهار کرد: تراز آب دریاچه ارومیه در اول مهر امسال ۱۲۷۰.۶۷ متر بود. هاشمی میانگین تراز آب دریاچه ارومیه در دراز مدت را ۱۲۷۵.۳۰ متر اعلام و خاطرنشان کرد:تراز آب دریاچه ارومیه نسبت به سال گذشته هفت سانتی‌متر افزایش یافته است. دریاچه ارومیه ۲۶ کیلومتر بزرگ‌تر شد مدیرعامل آب دریاچه ارومیه درباره وسعت دریاچه ارومیه گفت: وسعت دریاچه ارومیه در سال گذشته ۳۵۲۹.۴۲ کیلومتر مربع بود که امسال به ۳۵۵۵.۴۲ کیلومتر مربع رسیده است. وی افزود: وسعت دریاچه ارومیه نسبت به سال گذشته حدود ۲۶ کیلومتر بزرگ‌تر شده است. افزایش ۲۳۰ میلیون لیتری آب دریاچه ارومیه هاشمی حجم موجود آب دریاچه ارومیه را در حال حاضر ۱۳.۲۹ میلیارد متر مکعب اعلام کرد و گفت: این میزان در سال گذشته ۱۳.۰۶ میلیارد متر مکعب بود. وی افزود: ۲۳۰ میلیون متر مکعب آب دریاچه ارومیه نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. مدیرعامل آب منطقه آذربایجانشرقی در عین حال گفت: دریاچه ارومیه نسبت به میانگین دراز مدت ۱۷.۸۰ میلیارد متر مکعب آب کم دارد. بارورسازی ابرها برای نجات دریاچه ارومیه مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی، از تداوم عملیات بارورسازی ابرها در چارچوب طرح‌های نجات دریاچه ارومیه از وضعیت بحران خبر داد. وی گفت: مطابق برنامه‌ریزی قبلی و با توجه به پایش تصاویر ماهواره‌ای و رادار و توده‌های نفوذی موثر در منطقه در سال‌جاری تعداد ۱۶ پرواز برای عملیات بارورسازی ابرها صورت گرفته است. هاشمی مسیر این پروازها را عمدتا در محدوده حوضه آبریز دریاچه ارومیه عنوان کرد و گفت: شمال تبریز به طرف هریس، فراز جزیره اسلامی و در ضلع غربی دریاچه تا جنوب، تبریز به ضلع غربی دریاچه و فراز جزیره اسلامی و حاشیه شمالی و شمال غربی سهند و فراز سد نهند، شمال و شمال‌غرب دریاچه، غرب دریاچه، جنوب‌شرقی دریاچه، ارتفاعات سهند، جنوب و جنوب‌غربی حوضه آبریز دریاچه ارومیه، فراز منطقه جلفا و گلفرج به عنوان مسیرهایی که دقیقا پروازها در آنها انجام شده به ثبت رسیده‌اند. وی مسیرگشایی رودخانه، بارورسازی ابرها، هیدرومتری دریاچه ارومیه، آبیاری تحت فشار، انسداد چاه‌های غیرمجاز را از برنامه‌های اعلام کرد که آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی برای افزایش آب دریاچه ارومیه و نجات دریاچه ارومیه از وضعیت بحران در یک سال گذشته انجام داده است.آخرین وضعیت دریاچه ارومیه از روی تصاویر ماهواره‌ای |  |
↧
نفس های ارومیه به شماره افتاد/شوره زار دریاچه را می بلعد؟!
↧