غربت تلخی بر سکوتش جامانده و ترکهای نقشبسته، جراحتش را عمیقتر کرده است و آواز پرندگان، رقص فلامینگوها و جستوخیز حیوانات حکم سراب را برایش دارد، اکنون سیراب شدن از آب به رؤیای شبانه شیرینی مبدل شده که به رنگ امید درآمده است.این دغدغه متوالی برای دریاچه نمکی ایران همچنان ادامه دارد و به یکی از معضلات زیست محیطی برای مردم کشور علی الخصوص مردم این منطقه تبدیل شده است به طوری که این دریاچه حالا به دریچهای برای کشت و برداشت نمک تبدیل شده است و به عقیده کارشناسان خشک شدن دریاچه ارومیه بر روی زندگی روزمره ساکنان مناطق غربی کشور تاثیر مستقیم دارد و در صورت ادامه یافتن شرایط فعلی بدون شک شاهد سونامی نمک، خشک شدن مناطق کشاورزی، شیوع بیماریهای مختلف در این منطقه خواهیم بود. انتظار میرود با توجه به شرایط ویژه فعلی شهروندان و مسئولان پیگیر جدی موضوع احیا دریاچه باشند و با تمام وجود و به وسیلهای که میتوانند به احیای دریاچه کمک کنند. شهروندان باید به یاد داشته باشند که در صورت از دست دادن این سرمایه خدادی در طول سال های آینده باید پاسخگوی فرزندان خود باشند. دریاچه ارومیه به دلیل داشتن ارزشهای اکولوژیک و منحصر به فرد، در سال ۱۳۴۶ براساس مصوبه شماره یک شورای عالی حفاظت محیط زیست کشور، به عنوان منطقه حفاظت شده و طبق مصوبه شماره ۶۳ شورای عالی در سال ۱۳۵۴ به عنوان پارک ملی ارتقا یافت. الهوردی دهقانی امروز در گفتوگو با خبرنگار فارس در تبریز اظهار داشت: با الگوی کشتی که در اطراف دریاچه ارومیه به خصوص در حوزه استان آذربایجانغربی وجود دارد بیش از ۲ میلیارد متر مکعب برای آبیاری محصولات کشاورزی که هنوز از روشهای سنتی تبعیت میکنند استفاده میشود. نماینده مردم ورزقان در مجلس کشت محصولاتی نظیر چغندر را در شرایط و موقعیت کنونی زمینهای کشاورزی این حوزه بدون توجیه دانست و افزود: محصولاتی که نیاز به آب برای کشت آنها بیشتر است باید از الگوی کشت زمینهای کشاورزی حوزه دریاچه ارومیه حذف و محصولاتی منطبق بر شرایط پیش آمده در منطقه جایگزین شوند. دهقانی همچنین بر تلاش استانهای همجوار این دریاچه برای بهبود شرایط تاکید کرد و گفت: استانهای همجوار به عنوان خطوط مقدم متاثرین از اثرات ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه باید تلاش کنند تا در حوزههای خود اقدامات تامینی را انجام داده و کاهش موانعی که آبرسانی به این مجموعه را محدود میکنند در برنامه کاری خود قرار دهند. نماینده مردم شبستر در مجلس شورای اسلامی نیز در گفتوگو با خبرنگار فارس در این رابطه گفت: هماکنون اثرات ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه نه تنها استانهای اطراف این دریاچه بلکه حداقل ۸ استان در کشور را تحت تاثیر قرار خواهد داد. علی علیلو با بیان اینکه هماکنون اثرات ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه نه تنها استانهای اطراف این دریاچه بلکه حداقل هشت استان در کشور را تحت تاثیر قرار خواهد داد، اظهار کرد: احیای قنوات و مهار آبهای سطحی دو کار کوتاهمدت در حوزه انتخابیهاش برای کنترل خسارات وارده در این رابطه به بخش کشاورزی است. وی با اشاره به اهمیت و تلاش کشاورزان شبستری در حفظ کشاورزی منطقه گفت: کمتر جایی میتوان مشاهده کرد که کشاورزی برای حفظ مزارع و باغات خود دست به دامن آبهای ۲۵۰ تا ۳۰۰ متری شود تا با پمپاژ آن به مکانهای بالادستی برای محصولات تولیدی خود آب فراهم آورد. ۱۸۰ گرم در لیتر نمک بیشتر در دریاچه ارومیه/ میزان شوری آب دریاچه ارومیه ۴۰۰ گرم در لیتر بیوک رئیسی مدیرکل محیط زیست آذربایجانشرقی نیز در گفتوگو با فارس بیان داشت: در حال حاضر به دلیل کاهش بیش از حد آب دریاچه ارومیه میزان شوری آب این تالاب به ۴۰۰ گرم در لیتر رسیده است. وی میانگین نمک در آب دریاچه ارومیه را در شرایط عادی بین ۱۸۰ تا ۲۲۰ گرم در لیتر عنوان کرد و افزود: در حال حاضر وضعیت شوری آب دریاچه ارومیه به فوق اشباع که بیش از ۳۵۰ تا ۴۰۰ گرم در هر لیتر است. سازمانهای متعددی در سالهای گذشته قول اقدامات سریع از جمله آب رسانی، اصلاح الگوی کشت، بارورسازی ابرها دادهاند اما بررسی شرایط نشان میدهد که برخی از این اقدامات حتی آغاز نشدهاند. وضعیت این دریاچه در حالی به سوی بحرانیتر شدن میرود که در خصوص ابعاد این بحران زیست محیطی، توسط نخبگان، دانشگاهیان و علما هشدارهای زیادی داده شد. همچنین در سال ۱۳۵۶ براساس مصوبات MAB (انسان و کره مسکون) به عنوان یکی از مناطق بینالمللی ذخیرهگاههای زیست کره در سطح جهان به ثبت رسیده است. این دریاچه با تمام جزایر آن در سال ۱۳۵۴ به عنوان یکی از تالابهای بینالمللی در کنوانسیون رامسر ثبت و از طرف موسسه بینالمللی تالابها به عنوان یکی از مهمترین مناطق مهم پرندگان انتخاب شد. در این دریاچه در حال حاضر ۲۷ گونه پستاندار، ۲۱۲ گونه پرنده، ۴۱ گونه خزنده، هفت گونه دوزیست و ۲۶ گونه ماهی زیست میکند. دریاچه ارومیه دارای ۱۰۲ جزیره است که همه آنها از سوی سازمان یونسکو به عنوان ذخیرهگاه طبیعی جهان به ثبت رسیده است. دریاچه ارومیه از نظر سطح آبهای آزاد، بیستمین دریاچه جهان از لحاظ وسعت و شورترین بعد از بحرالمیت محسوب میشود. طول دریاچه از ۱۳۰ تا ۱۴۶ کیلومتر و عرض آن از ۵۸ کیلومتر تا ۱۵کیلومتر (بین کوه زنبیل و جزیره اسلامی) متغیر است. حجم آب دریاچه ارومیه در مساحت ۵ هزار و ۸۲۲ کیلومتر مربع و با عمیق متوسط ۵.۴ متر بالغ بر ۳۱ میلیارد مترمکعب برآورد شده است. شورهزارهای حاشیه دریا روز به روز وسیعتر و آبهای زیرسطحی نیز شورتر میشوند. بادهای نمکی در آینده به یکی از تهدیدهای جدی منطقه تبدیل میشود و به گفته مسئولان امر، مزارع درجه یک حاشیه دریاچه ارومیه با تهدید نابودی مواجه هستند. مرگ و نابودی اطراف این دریاچه پرسه میزند، غربت تلخی بر سکوتش جامانده و ترکهای نقشبسته، جراحتش را عمیقتر کرده است. آواز پرندگان، رقص فلامینگوها و جستوخیز حیوانات حکم سراب را برایش دارد، اکنون سیراب شدن از آب به رؤیای شبانه شیرینی مبدل شده که به رنگ امید درآمده است. بسیاری از کارشناسان دولتی و غیردولتی این نکته را متذکر شدهاند که با کاهش مساحت دریاچه ارومیه و خشکی تدریجی، دریاچه ارومیه به شورهزاری ۸ میلیارد تنی تبدیل میشود که زیستبوم انسانی منطقه را از بین خواهد برد و در نهایت منجر به مهاجرتهای ناخواسته و از بین رفتن بخش مهمی از کشتزارهای اطراف میشود. منبع:فارس