| تراب محمدی ظهر امروز در حاشیه بازدید از بازار تاریخی تبریز در جمع خبرنگاران گفت: ثبت جهانی، از سه سال گذشته تاکنون بازار تبریز را به قلب گردشگری آذربایجان‌شرقی برای جهانیان تبدیل کرده است. وی با بیان اینکه تعهدات پلان مدیریتی بازار تبریز به خوبی اجرا شده است، یادآور شد: اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان‌شرقی از پیش از ثبت جهانی بازار تاکنون تمام توان خود را به کار گرفته تا ضمن حفظ اصالت و شکل اصلی مجموعه بنا، با استحکام‌بخشی موجب طول عمر و حفاظت بازار تاریخی تبریز از خطرات طبیعی شود. محمدی تصریح کرد: بازار تبریز در تمام جهات همچون معماری سنتی، گستردگی و وسعت، قدمت، تنوع کاری و عناصر داخلی آن مجموعه‌ای بی‌نظیر است که با ثبت جهانی فرصت کافی برای شناسانده شدن به دنیا برایش فراهم شده است. به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، ۱۰ مردادماه سالروز ثبت بازار تاریخی تبریز در حافظه میراث جهانی یونسکو است. شهر بزرگ تبریز با برخورداری از دهها عنوان و بنا و چهره شاخصش نامور است اما بازار یکی از آن مجموعه‌هایی است که با زیبایی و وسعت بی‌نظیرش شهرتی ویژه به این شهر بخشیده است. سبک معماری، کثرت سراها و تیمچه‌ها و وجود چندین مدرسه و مسجد به مجموعه بازار تاریخی تبریز اهمیت و امتیازی خاص داده‌اند. از تاریخ بنای اولیه مجموعه بازار تبریز اطلاع دقیقی در دست نیست، اما اکثر مورخان، جغرافی‌نویسان و جهانگردان اسلامی و خارجی همچون مقدسی، یاقوت، مارکوپولو، ابن بطوطه، حمدالله مستوفی، کلاویخو، جان کارت رایت انگلیسی، شاردن، جملی کارری جهانگرد ایتالیایی و دهها سیاح و مورخ دیگر که از قرن چهارم هجری تا عهد قاجار از تبریز دیدن کرده‌اند، اسناد مهم و مدارک ارزنده‌ای را درباره بازار و وضع بازرگانی تبریز ارائه داده‌اند. وجود مدارس و مساجد تاریخی مهم و معروفی چون مسجد جامع، مسجد حاج صفر علی، مدرسه طالبیه و مدرسه صادقیه در این بازار نیز گواهی بر پیشینه تاریخی این مجموعه است. بازار کنونی تبریز مربوط به اواخر دوره زندیه (یعنی بعد از زلزله‌ای که در سال ۱۱۹۳ هجری قمری روی داد) و عصر قاجار است. در زمان عباس میرزا که تبریز ولیعهد نشین و دارالسلطنه کشور شد، سراها، تیمچه‌ها و بازارهای عالی تازهای احداث شد و از هر سوی کشور، بازرگانان با کالاهای مختلف به سوی تبریز روی آوردند. بافت اصلی بازار تبریز از دو راسته سر پوشیده شمالی- جنوبی و شرقی- غربی تشکیل شده است. راسته‌های اصلی توسط راسته‌های فرعی به هم متصل شده‌اند و در فضاهای بین آنها سراها و تیمچه‌ها بنا شده‌اند. مهمترین ورودی بازار تبریز در حال حاضر در منتهی الیه شمالی خیابان فردوسی قرار دارد. بازار تبریز با مساحتی معادل یک کیلومتر مربع، بزرگترین اثر ثبتی کشور و وسیع‌ترین مجموعه مسقف و به هم پیوسته جهان به شمار می‌رود. بازار تبریز با طاق‌ها و گنبدهای بلند آجری شامل بازار امیر، بازار کفاشان، راسته بازار، یمنی دوز بازار، بازار سراجان، راسته کهنه، بازارچه صفی، بازار حاج سید حسین، بازار میرابوالحسن، بازار حرمخانه، بازارچه شتربان، بازار صادقیه، بازار کلاهدوزان، قیزبستی بازار و چند بازار دیگر است. در این مجموعه تیمچه‌ها، سراها و چهار سوهائی وجود دارند که حجرات و مغازه‌های آنها مرکز عمده فروش اجناس گوناگون داخلی و خارجی است. سراها و تیمچه‌های معروف دیگر تبریز عبارتند از تمیچه و سرای شیخ کاظم، تیمچه حاج صفر علی، تیمچه و دالان میرزا شفیع، تیمچه ملک، تیمچه میرزا رحیم، تیمچه میرزا جلیل، تیمچه حاج شیخ، تیمچه و سرای حاج محمد قلی، تیمچه‌ها و سرای دو دری، سراهای کوچک و بزرگ شاهزاده، تیمچه شعربافان، سرای میراسماعیل، تیمچه قند فروشان، سرای گرجیلر، سرای درب عباسی، سرای میرزا مهدی، سرای صاحبدیوان، دالان خان، دالان خونی و دهها سرا و تیمچه دیگر. تیمچه مظفریه یکی از زیباترین بخش‌های بازار است که حاج شیخ جعفر قزوینی تاجر سرشناس دوره ناصرالدین شاه آن را در سال ۱۳۰۵ ﻫ.ق ساخته و به مناسبت حضور مظفرالدین میرزا، ولیعهد وقت در این تیمچه، به نام «مظفریه» نامگذاری کرده است. تیمچه امیر نیز یکی از شاهکارهای جالب معماری و باشکوه‌ترین تیمچه مجموعه بازار تبریز به حساب می‌آید. بنای تیمچه را به میرزا محمد خان امیر نظام زنگنه نسبت می‌دهند که در زمان نایب السلطنه عباس میرزا (ولیعهد فتحعلی‌شاه) به مقام امیر نظامی رسیده است. این بنا در مجاورت میدان شهدا و اول بازار تبریز قرار دارد و دارای طرحی هشت ضلعی با حجرات دو طبقه است. بر فراز این تیمچه بزرگترین گنبد آجری موجود در بازار استوار شده که دارای پا طاق‌های مقرنس و کاربندی‌های زیبایی است. سرای امیر نیز در جنب این تیمچه واقع شده و دارای فضایی وسیع و درختکاری شده و حجرات متعدد است. بانی سرای میرزا مهدی، حاج میرزا مهدی قاضی است که در سال ۱۲۴۱ ﻫ.ق در گذشته و در کنار مسجد مقبره دفن شده و این مسجد و بازار مقابل آن به اعتبار دفن ایشان در این مکان، به مسجد و بازار مقبره شهرت یافته است. سال گذشته همزمان با دومین سالگرد ثبت جهانی بازار تبریز از یادمان ثبت جهانی آن رونمایی و در دیوار ضلع شرقی مسجد جامع بازار نصب شد. این بنای تاریخی با شکوه و ممتاز در سومین سالروز جهانی شدنش و با حافظه صدها سال زیستن در قلب اقتصادی، فرهنگی و تجاری مردم یک شهر و منطقه همچنان پابرجا ایستاده و به روزهای خوش‌تری می‌اندیشد که با حضور مردمان نقاط مختلف این کره خاکی برایش رقم خواهد خورد. |  |
↧
یادمان ثبت بازار تبریز در حافظه جهانی 3 ساله شد
↧